Thursday, March 20, 2014

Ευαισθητοποίηση & Απευαισθητοποίηση

Στην εκπαίδευση ενός αλόγου έχουμε ουσιαστικά δύο στόχους – την Απευαισθητοποίηση σε οτιδήποτε προκαλεί στο άλογο φόβο και την Ευαισθητοποίηση στις εντολές μας. Κάθε άσκηση ξεκινάει όταν δημιουργήσουμε ένα σημείο πίεσης. Όταν το άλογο παρουσιάσει το επιθυμητό αποτέλεσμα επιβραβεύουμε με την υποχώρηση – απελευθέρωση της πίεσης. Επειδή η συγκεκριμένη συμπεριφορά πρόσφερε στο άλογο ανακούφιση από την πίεση, είναι φυσιολογικό πως θα την επαναλάβει.


Απευαισθητοποίηση

Το άλογο επιβίωσε μέχρι σήμερα, χάρη στην ανεπτυγμένη του ικανότητα να αντιλαμβάνεται και να δραπετεύει από τον κίνδυνο. Το παραμικρό σημάδι απειλής, είναι αρκετό για να θέσει το άλογο σε φυγή. Αν του στερήσουμε τη δυνατότητα της φυγής, το άλογο θα παλέψει και θα επιτεθεί για να δραπετεύσει. Αν σκεφτείτε πως ο άνθρωπος βρίσκεται στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας και θεωρείται ο απόλυτος θηρευτής, αντιλαμβάνεστε πως είναι πολύ δύσκολο για ένα άλογο να συμβιώσει χωρίς άγχος στην ανθρώπινη καθημερινότητα. Όχι μόνο θα πρέπει να εμπιστευθεί τη δική μας παρουσία, αλλά και να συνηθίσει σε τρομακτικές διαδικασίες και περίεργα για αυτό αντικείμενα όπως εργαλεία, θορύβους, ποδήλατα, μπάλες, τρέιλερ κτλ.



Αρκετά άλογα βρίσκονται σε συνεχόμενη κατάσταση άγχους, την οποία μπορείτε διακρίνετε από διάφορα σημάδια όπως στητό κεφάλι, γουρλωμένα μάτια, φουσκωμένα ρουθούνια, ανήσυχα αυτιά, ανασηκωμένη ουρά, ένταση και τάση για συνεχή κίνηση. Συνήθως ο κόσμος συμβιβάζεται με τις φοβίες του αλόγου του, κρύβοντας για παράδειγμα το μαστίγιο, ή αποφεύγοντας τη δεξιά πλευρά, ή παρακάμπτοντας τα σημεία που φοβάται να περάσει στη βόλτα. Καλύπτοντας όμως ένα πρόβλημα, η βρίσκοντας δικαιολογίες για να μην ασχοληθείτε η κατάσταση χειροτερεύει. Αν θέλετε το άλογό σας να γίνει ένας πρόθυμος και έμπιστος σύντροφος, θα πρέπει να το βοηθήσετε να ξεπεράσει τους φόβους του. Αυτή η διαδικασία ονομάζεται Απευαισθητοποίηση.

“Σταδιακή Απευαισθητοποίηση”, είναι η διαδικασία στην οποία σταδιακά αυξάνουμε ένα ερέθισμα - πίεση, παρέχοντας στο άλογο, το χρόνο που χρειάζεται, για να προσαρμοστεί στο κάθε στάδιο.

Είναι πολύ σημαντικό να θέσουμε ένα σημείο εκκίνησης που το άλογο θα μπορέσει εύκολα και γρήγορα να δεχθεί. Μόλις ανακαλύψουμε τα όρια ανοχής, δεν αυξάνουμε ούτε μειώνουμε την πίεση, επιμένουμε μέχρι να τα ξεπεράσουμε. Στόχος μας είναι λοιπόν να επεκτείνουμε τα όρια που το άλογο νιώθει άνετα και ο μόνος τρόπος για να συμβεί αυτό είναι να εμπλουτίσουμε σταδιακά τις εμπειρίες του. Ποτέ δεν περιορίζουμε το άλογο και δε του στερούμε την ελευθερία κίνησης. Είναι απόλυτα φυσιολογικό, μόλις αγγίξουμε τα όρια ανοχής του, να θέλει να κουνήσει τα πόδια του. Κρατάμε το άλογο με το σκοινί και το αφήνουμε να κουνιέται για όσο χρειάζεται. Τις περισσότερες φορές που τρομάζει ένα άλογο, οι ιδιοκτήτες σταματούν αυτό που κάνουν και προσπαθούν να το ακινητοποιήσουν. Αντίθετα πρέπει να συνεχίσουμε αυτό που κάνουμε και να αφήσουμε το άλογο το αποδεχθεί, παρέχοντας του όσο χρόνο χρειάζεται.

Ένα άλογο που μασουλάει, γλύφει τα χείλια, ανοιγοκλείνει τα μάτια, κατεβάζει το κεφάλι, ξεφυσάει η ξεκουράζει τα πίσω πόδια, μας δείχνει πως χαλάρωσε, ξεπέρασε τους φόβους του, άρχισε να σκέφτεται και χωνεύει τις καινούριες του εμπειρίες. Το κλειδί στην εκπαίδευση είναι ο σωστός συγχρονισμός. Αν υποχωρήσετε τη στιγμή που το άλογο είναι ακόμη σε ένταση θα μάθει ακριβώς το αντίθετο. Το άλογο έχει την τάση να υιοθετεί τη στρατηγική που του πρόσφερε κάποιο όφελος. Για παράδειγμα κουνάτε μία σακούλα, το άλογό τρομάζει, ξεφεύγει η σας κλωτσάει και η πίεση εξαφανίζεται (κρύβετε τη σακούλα). Η συγκεκριμένη συμπεριφορά πρόσφερε στο άλογο ανακούφιση από την πίεση και πολύ πιθανόν να την επαναλάβει ξανά. Αν η συμπεριφορά επαναληφθεί, τότε θα έχετε δημιουργήσει ένα νέο γνωστικό μοτίβο. Αυτό που θέλουμε είναι να επιμείνουμε μέχρι το άλογο να είναι ήρεμο και τότε να υποχωρήσουμε (εξαφανίσουμε τη σακούλα). Έτσι το άλογο μαθαίνει πως αυτή είναι η επιθυμητή και κατάλληλη συμπεριφορά.

Αρκετός κόσμος, τόσο στον αγωνιστικό χώρο όσο και στα Ελληνικά πανηγύρια - εκδηλώσεις διαφωνούν με την ιδέα της απευαισθητοποίησης. Τέτοιοι άνθρωποι εκμεταλλεύονται με άσχημο και εγωιστικό τρόπο τα άλογα, χρησιμοποιούν τον έμφυτο φόβο και το ένστικτο της φυγής για να κάνουν φτηνά θεάματα. Τέτοιοι άνθρωποι δεν θα έχουν ποτέ μια αρμονική σχέση με το άλογό τους. Μια αληθινή σχέση δεν τρέφεται από φόβο αλλά από αμοιβαία συναισθήματα σεβασμού και εμπιστοσύνης.






Ευαισθητοποίηση


Ευαισθητοποίηση είναι το κεφάλαιο της εκπαίδευσης που μαθαίνετε στο άλογο σας πώς να γίνει πιο ευαίσθητο και υπάκουο στις εντολές σας. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε φωνητικές εντολές, κλίκερ ή λιχουδιές για επιβράβευση. Αν ψάξετε θα γνωρίσετε πολλές σχολές και μεθόδους όπου η καθεμία χρησιμοποιεί τον έναν ή τον άλλο τρόπο με καλά αποτελέσματα. Η καλύτερη συμβουλή φυσικά είναι να μάθετε πως τα άλογα επικοινωνούν μεταξύ τους στην φύση και να ενσωματώσετε κάποια στοιχεία στην εκπαίδευση σας. Τα άλογα στη φύση δεν χρησιμοποιούν φωνητικές εντολές και λιχουδιές στην επικοινωνία τους. Κατά βάση, τα άλογα χρησιμοποιούν την πρόθεση και το ένστικτο ως ερέθισμα και τα υποστηρίζουν με την εφαρμογή της πίεσης και της υποχώρησης όταν η επιθυμητή συμπεριφορά επιτευχθεί.

Στην εκπαίδευση θα χρειαστεί να μάθουμε που, πότε και πόσο πίεση θα χρειαστεί να βάλουμε. Μπορεί να έχουμε επαφή, ή να ελέγχουμε το άλογο από απόσταση, να χρησιμοποιούμε ρυθμό ή να πιέζουμε στατικά. Σε κάθε περίπτωση ο κανόνας είναι να ξεκινάμε όσο πιο ανάλαφρα και ευγενικά μπορούμε. Αν το άλογο μας αγνοεί, τότε αυξάνουμε την πίεση σταδιακά και υποχωρούμε – απελευθερώνουμε, αμέσως μόλις λάβουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Κάποια άλογα είναι απίστευτα ευαίσθητα και αισθάνονται πίεση ακόμη και αν τα κοιτάξουμε στα μάτια. Χρησιμοποιήστε το ένστικτό σας και αισθανθείτε πόση πίεση είναι αρκετή.

Πάντα να ξεκινάτε απαλά και ανάλαφρα για να δώσετε στο άλογό σας την ευκαιρία να είναι ευγενικό και ανάλαφρο μαζί σας. Αν για παράδειγμα πάντοτε κλωτσάτε το άλογο στα πλευρά για να ξεκινήσει, πάντα θα πρέπει να κλωτσάτε, γιατί ποτέ δεν του μάθατε κάτι άλλο. Όταν ένα άλογο θέλει κάτι από ένα άλλο, θα το κάνει με τη σκέψη η το βλέμμα. Αν αυτό δεν αρκεί θα γνέψει το κεφάλι, θα βάλει τα αυτιά του πίσω, θα κουνήσει την ουρά και αν χρειαστεί θα δαγκώσει η θα κλωτσήσει. Όπως βλέπετε λοιπόν τα άλογα χρησιμοποιούν διάφορα στάδια όταν ζητούν κάτι και δεν γίνονται επιθετικά από τη μία στιγμή στην άλλη. Αν ένα άλογο σας αγνοεί τότε θα πρέπει να αυξήσετε την πίεση σταδιακά. Κάθε στάδιο πρέπει να διαρκεί περίπου 2 δευτερόλεπτα. Έτσι του δίνετε την ευκαιρία να αντιδράσει με όσο το δυνατόν λιγότερη πίεση, αλλά αρκετή για να κάνει αυτό που θέλετε.

Επιβραβεύστε την παραμικρή προσπάθεια υποχωρώντας - απελευθερώνοντας αμέσως την πίεση! Το άλογο δεν έχει ιδέα τη ζητάτε. Απλά θα επαναλάβει τη συμπεριφορά που είχε ως αποτέλεσμα την απελευθέρωση της πίεσης. Όσο πιο τυπικοί και ξεκάθαροι είστε σε αυτές τις αρχές, τόσο πιο γρήγορα το άλογό σας θα καταλάβει τι του ζητάτε. Αν υποχωρείτε προτού το άλογο κάνει αυτό που θέλετε, τότε κάνετε ακριβώς το αντίθετο και το απευαισθητοποιείτε στις εντολές σας. Το άλογο έτσι θα μάθει πως κάθε φορά, είναι απλά ζήτημα χρόνου για να τα παρατήστε.

Σε κάθε μορφή εκπαίδευσης δεν υπάρχει χώρος για βία και θυμό. Οι άνθρωποι καταφεύγουν στη βία όταν δεν έχουν αρκετές γνώσεις και δεν είναι ικανοί να αντιμετωπίσουν μια κατάσταση. Αυτή η συμπεριφορά θα προκαλέσει στο άλογο σύγχυση, φόβο και εσωστρέφεια καταστρέφοντας τη διαδικασία της εκπαίδευσης. Ξεκινήστε με τις Ασκήσεις από το Έδαφος και βάλτε καλά θεμέλια στη σχέση σας. Έτσι, ακόμη και αν αντιμετωπίστε δυσκολίες στο μέλλον θα έχετε κάπου να επιστρέψτε.

Φωτογραφίες: Horse Trekking In the Land of the Wolf

0 comments:

Post a Comment